Күнделікті өміріміз жұмысқа қарсы күресте қылмыскерлерге қылмыстық жаза шараларын, соның ішінде олардың қатал түрлерін қолданып қоюумен ғана көзделген мақсатқа жету мүмкінеместігін дәлелдеп келеді. Бұл күресте қылмысты ескерту шараларының, сондай –ақ, қылмыстың алдын алу шараларынның да көзделген нәтижеге жетүдегі үлесі қомақты болып отыр.     Мемлекеттің қылмысқа қарсы күрестегі қолданылатын шаралары сан түрлі мемлекет қолданатыны осы шаралар ішіндегі ең негізгісі де, ең ықпалдысы да –жаза, яғни жазалау шарасы болып табылады. Қылмыстық–құқықтық нормалардың бұлылмауы мемлекет мәжбүрлеу арқылы жүзеге асырады. Себебі басқа құқық нормаларға қарағанда қылмыстық құқықтағы тыйым салынған нормалар жиірек бұзылады және оның мемлекет, қоғам мүддесіне немесе жеке азаматтардың мүддесіне тизізетін залалы басқа құқық салаларының нормаларының бұзылуына қарағанда ана ғұрылым мол.

   Жаза –мемлекеттің мәжбүрлі шарасы. Ол қылмыс жасаған тұлғаға тек ерекше мемлекеттік орган, сот арқылы осы жөнінде шығарылған үкім негізінде ғана қолданылады. Ал, үкім Қазақстан Республикасы атынан шығарылады. Мемлекеттік мәжбүрлеудің басқа шаралары лауазымды қызмет иесінің атынан немесе басқа да билік басқару органдарының атынан қолданылады. Жаза адаммен азаматтың құқықтарын, бостандықтарын, заңды мүдделерін, адамзаттың қауіпсіздігімен бейбітшілікті, меншікті, ұйымдардың құқықтарымен заңды мүдделерін, қоғамдық тәртіппен қауіпсіздікті қоршаған ортаны, Қазақстан Республикасының Конситутциялық құрылысымен аумақтық тұтастығын, сонымен қатар, қоғаммен мемлекеттік заңмен қорғалатын мүдделерін қылмыстық қол суғушылықтан қорғауға бағытталған.

Республикамыздың қылмыстық кодексі жазаға төмендегідей анықтама береді: «Жаза дегеніміз соттың үкімі бойынша тағайындалатын мемлекеттік мәжбүрлек шарасы жаза қылмыс жасауға кінәлі деп танылған адамға қолданылады және осы адамда көзделгендей құқықтары мен бостандықтарынан айырумен оларды шектеу болып табылады. ( ҚР Қылмыстық Кодексінің 38 –бабы).

    Жаза жүйесі деп қылмыстық заңмен белгіленген, салыстырмалы ауырлығы ескеріле отырып, белгілі тәртіппен орналастырылған жаза түрлерінің соттар үшін міндетті және толық тізімі айтылады. Қазақстан Республикасының 1997 жылғы  Қылмыстық Кодексінде жаза жүйесі 39 –баптың бірінші бөлігінде орнықтырылған. Заң тұрғысынан алып қарағанда, жаза қылмыстың құқықтық салдары болып табылады. Қылмыспен жаза -өзара тығыз байланысқан құқықтық ұғымдар. Мемлекеттік мәжбүрлеудің шарасы ретінде –қылмыс болып табылатын құқық бұзушылыққа ғана қолданылады. Жазалау тұрғыдан айтқанда оның жазаның өзіне тән міндетті белгісі екендігін айта отырып, жазалау қылмыстық кодексте жазаның мақсаты ретінде қарастырылмайтын ескеру қажет.